Waarom vitamine D in de winter zo belangrijk is

Vitamine d tekort is gelinkt aan te weinig zonlicht. Veel mensen komen in een winterdip onder invloed van een tekort aan zonlicht. Bedenk dat vitamine D een hormoon is en hormonen bepalen of je je opgewekt en blij of zwaarmoedig en depressief voelt.

Met name in de winter komen we steeds minder buiten, wat natuurlijk noodzakelijk is om zonlicht op te vangen. Er zijn trouwens genoeg mensen die het hele jaar door verminderd buiten komen vanwege veel binnen werk bijvoorbeeld. In de zomerperiode ga je nog gemakkelijk in de pauze naar buiten en blijft het ook na kantoortijd nog licht. Maar in de winterperiode wordt het natuurlijk wat lastiger. Door de kou en het gure weer blijven we liever binnen, en vaak zien we geen eens geen daglicht buiten kantoortijden. Dit heeft gevolgen voor het aanmaken van vitamine D via de huid.

Wat doet vitamine D

Het zorgt er voor dat calcium en fosfaat via de darm goed worden opgenomen in het bloed. Daarna zorgt de vitamine ervoor dat deze stoffen vanuit het bloed in het bot terecht komen. Ze worden daar ingebouwd, als bakstenen in de muur van een huis. Vitamine D is erg belangrijk voor de opbouw, groei en sterkte van de botten en van het gebit. Je botten zijn opgebouwd uit calcium en fosfaat.

Vitamine D werkt op de nieren en werkt samen met de bijschildklier.

Hoe kom ik aan vitamine D?

Zonlicht

Wanneer de zon op je huid schijnt, wordt er in je huid meteen vitamine D gemaakt. Wanneer je huid geleidelijk bruin wordt, remt dat de aanmaak van vitamine D. Iemand met een donkere huid zal bij dezelfde hoeveelheid zonlicht dan ook minder vitamine D maken. In een land zoals de onze, met weinig zon, of met veel kou waardoor men veel kleding draagt, zullen donkere mensen sneller een gebrek aan vitamine D hebben. Dit geldt overigens ook voor de volgende groepen:

• kinderen jonger dan 4 jaar (óók baby’s die borst- of flesvoeding gebruiken)
• volwassenen en kinderen vanaf 4 jaar met een donkere huidskleur
• volwassenen en kinderen vanaf 4 jaar die onvoldoende buiten komen
• mensen die buiten altijd volledig bedekkende kleding dragen (sluiers, burka’s)
• vrouwen die zwanger zijn
• vrouwen vanaf 50 jaar (na de overgang)
• mannen vanaf 70 jaar

Zij kunnen extra vitamine tot zich nemen middels een supplement. Kies voor een natuurlijk opneembare vorm zoals bijvoorbeeld: AOV of Vitals. En kijk goed op de verpakking hoeveel je moet nemen. Er zijn bijvoorbeeld tabletten van 5 microgram en druppels van 1 microgram

Voeding

Er zit vitamine D in vette vis (zoals zalm of makreel) en in levertraan (visolie). In rundvlees, kaas en eieren zit een klein beetje vitamine D. In Nederland is vitamine D aan margarines en halvarines toegevoegd. Het zit soms ook in de oliën of vetten die gebruikt worden bij het bakken en braden.

Omdat er in al die voeding toch maar weinig vitamine D zit, blijft het belangrijk om dagelijks buiten te komen. Bedenk daarbij dat het zonlicht / daglicht alleen werkt op onbedekte huid, en dat het in de winter veel lastiger is om via de huid vitamine aan te maken omdat de zonkracht minder sterk is.

Problemen door vitamine D tekort

Is er een te kort dan geeft dat vooral een probleem met de botten. Bij kinderen gaat het vooral om groeiafwijkingen en bij ouderen om verzwakking van de botten waardoor deze gemakkelijker breken.

• Bij volwassenen kan een soort verweking van de botten optreden met klachten als spierzwakte, moeheid, pijn in de botten, moeilijk op kunnen staan en gemakkelijk brekende botten. Dit heet osteomalacie.
• Tekort aan vitamine D en calcium kan ook botontkalking veroorzaken, met name bij vrouwen na de overgang. Dit heet osteoporose. Ook bij botontkalking hebben de brozere botten een grotere kans op breken. Op oudere leeftijd kunnen daardoor wervels inzakken.

Te veel vitamine

Een dagelijkse inname van 100 microgram vitamine D per dag wordt nog als veilig beschouwd.

Als iemand gedurende langere tijd te veel vitamine D tabletten slikt, kan dat klachten geven als:

• misselijkheid,
• verstopping,
• verminderde eetlust

Ook kan langdurig te veel gebruik schade geven aan nieren, hart en bloedvaten.

Bronnen: het Voedingscentrum, rapport van de gezondheidsraad: Evaluatie van de voedingsnormen voor Vitamine D.

Lees ook het belang van vitamine D.